Magsasaka

Korte Suprema: Hacienda Luisita ipamahagi na sa manggagawang bukid


Tulad ng unang naibalita: Sa botong 14-0, inuutos ng Korte Suprema ang pamamahagi ng lupain ng Hacienda Luisita sa 6,296 manggagawang bukid dito.

Bungkalan sa Hacienda Luisita noong nakaraang taon: Paggiit sa karapatan sa lupa ng mga manggagawang bukid. Tiyak na ipagdiriwang nila ang pagkiling sa kanila ng Korte Suprema sa huling desisyon nito. (King Catoy/PW File Photo)
Anihan sa Hacienda Luisita noong nakaraang taon: Paggiit sa karapatan sa lupa ng mga manggagawang bukid. Tiyak na ipagdiriwang nila ang pagkiling sa kanila ng Korte Suprema sa huling desisyon nito. (King Catoy/PW File Photo)

Tulad ng unang naibalita: Sa botong 14-0, iniutos ng Korte Suprema ang pamamahagi ng lupain ng Hacienda Luisita sa 6,296 manggagawang bukid dito.

Mahigit limang dekadang hinintay ng mga manggagawang-bukid na mapasakanila ang lupaing kanilang binungkal.

Sinabi ng Korte Suprema na hindi kailanman mapapasakamay ng mga manggagawang bukid ang lupain sa ilalim ng Stock Distribution Option (SDO), ang iskemang ipinatupad sa Luisita sa ilalim ng Comprehensive Agrarian Reform Program ni dating pangulong Corazon Cojuangco-Aquino. Miyembro ng angkang Cojuangco-Aquino na umangkin sa asyenda ang dating pangulo.

In line with our finding that control over agricultural lands must always be in the hands of the farmers, we consider our ruling that the qualified FWBs [farmworker beneficiaries] should be given an option to remain as stockholders of (Hacienda Luisita Inc.), inasmuch as these qualified FWBs will never gain control given the present proportion of (the) shareholdings,” ayon sa Korte, na unang iniulat ng ABS-CBNnews.com.

(Link sa naturang desisyon.)

“Magkahalong saya at pangamba” ang reaksiyon ni Lito Bais, tumatayong pangulo ng United Luisita Workers’ Union o ULWU, sa desisyon. Aniya, natutuwa silang mga manggagawang bukid sa pagkiling sa kanila ng Korte Suprema, pero hindi sila ganap na magdiriwang hangga’t hindi ito ipinapatupad.

Cautiously pleased” (“maingat na natutuwa”) naman si Jobert Pahilga, abogado ng mga manggagawang-bukid ng Luisita at executive trustee director ng Sentro para sa Tunay na Repormang Agraryo (Sentra), sa nabalitang desisyon ng Korte Suprema.

Aniya, lumalabas na nakumbinsi ang Korte Suprema sa mga argumentong ibinigay ng Presidential Agrarian Reform Council (PARC) at ng Alyansa ng mga Manggagawang Bukid sa Asyenda Luisita (Ambala), na kinakatawan ni Pahilga ng Sentra.

Pagtatanim ng palay sa Hacienda Luisita, noong 2009. (KR Guda/PW File Photo)
Pagtatanim ng palay sa Hacienda Luisita, noong 2009. (KR Guda/PW File Photo)

Naglabas ng desisyon ang kataas-taasang hukuman noong Hulyo 5, 2011 na umuutos sa muling referendum sa hanay ng mga manggagawang bukid kaugnay ng SDO. Agad na nagsampa ng motion for reconsideration ang PARC at Ambala, na nagsasabing labag sa Saligang Batas ng 1987 ang SDO o ang Section 31 ng Republic Act 6657 o ang Comprehensive Agrarian Reform Law.

Paliwanag ni Pahilga sa Korte Suprema, magreresulta ang utos na referendum sa lalong kawalan-ng-katarungan sa asyenda dahil mananatiling may minoryang kontrol lamang ang mga manggagawang bukid, samantalang patuloy na makakapangibabaw sa asyenda ang pamilyang Cojuangco-Aquino.

Pakikiisa sa tagumpay

Ikinatuwa ng militanteng mga manggagawa mula sa Kilusang Mayo Uno (KMU) ang naturang desisyon ng Korte Suprema.

“Kaisa ng masang magsasaka at anakpawis sa buong bansa, nagagalak ang KMU at masang manggagawa sa pasya ng Korte Suprema na ipamahagi na ang halos limang hektarya ng Hacienda Luisita sa mga magbubukid doon,” sabi ni Roger Soluta, pangkalahatang kalihim ng KMU, na sumuporta sa mga manggagawang bukid, mula sa welga nito noong 2006 hanggang sa kasalukuyang laban para sa karapatan nila sa lupa.

Ipinaliwanag ni Soluta na matagal nang dapat ipinamahagi sa mga manggagawang bukid ang Luisita dahil ito ang kondisyon sa pautang sa mga Cojuangco-Aquino na ipinambili sa asyenda noong 1958.

“[M]atagal nang nabayaran ng mga magbubukid ang lupa sa pamamagitan ng kanilang pagsasaka,” sabi pa ni Soluta.

Gayunman, sinabi rin ng lider-manggagawa na kailangang paghandaan ang siguradong paggawa ng hakbang ng administrasyong Aquino, ng pamilyang Cojuangco-Aquino o ni Pang. Benigno Aquino III mismo para harangan ang desisyon ng Korte Suprema.

“Kaya nananawagan kami sa mga magbubukid ng Hacienda Luisita: Pahigpitin ang inyong pagkakaisa. Palakasin ang inyong paglaban para sa lupa at katarungan,” sabi pa ni Soluta.

Ipinaliwanag din ni Pahilga na maaari pang magsampa ng motion for reconsideration ang pamilyang Cojuangco-Aquino.

We do not know how the Supreme Court will decide, given its history of changing its decisions,” sabi pa ni Pahilga.

Kung kaya hinikayat ng abogado na patuloy pang igiit ng mga manggagawang bukid ang kanilang makatarungang hiling para sa libreng pamamahagi ng lupa.

Sinabi naman ng lider ng KMU na ambag ang tagumpay ng mga manggagawang bukid sa Hacienda Luisita sa pangmatagalang laban ng mga magsasaka at sambayanang Pilipino para sa tunay na repormang lupa sa Pilipinas.

Magatal nang itinuturing na simbolo ng mala-piyudalismo sa bansa ang Hacienda Luisita. Ipinamalas din ng kaso nito kung papaano ginagamit ng mga panginoong maylupa sa bansa ang mga batas para mapanatili sa kanila ang kontrol sa malalaking bahagi ng lupain ng Pilipinas.

Pero para sa KMU, simula pa lamang ang tagumpay sa Hacienda Luisita ng marami pang pakikibaka kontra sa malawakang monopolisasyon sa lupa ng iilan at maging ng dayuhang mga mamumuhunan at korporasyon na nasa bansa.

“Nasa inyo (mga manggagawang bukid at magsasaka), hindi sa anumang korte, ang tagumpay ng pakikibaka. Higit sa Korte Suprema, kaisa ninyo ang mga manggagawa at buong sambayanan sa inyong makatarungang paglaban,” pagtatapos ni Soluta.

Libreng pamamahagi sana

Sinabi naman ng Korte Suprema na bibigyan pa rin ng “makatarungang kompensasyon” (“just compensation“) ang pamilyang Cojuangco-Aquino. Idedetermina ito ng Department of Agrarian Reform.

Pero matagal nang hinihiling ng mga manggagawang bukid na libre nang pamamahagi dahil matagal na nilang pinagbayaran ito sa pamamagitan ng pagtrabaho sa mga tubuhan ng asyenda.

“Maganda sana kung ipamamahagi nang libre. Ibang usapin pa kung isasailalim ang Hacienda Luisita sa Carper (Comprehensive Agrarian Reform Program with Reforms) na maaaring mamaniobra ng kasalukuyang gobyerno ni Noynoy, tulad ng ginawang pagmaniobra sa CARP para hindi tuluyang maipamahagi sa mga manggagawang-bukid ang lupa,” sabi ni Joseph Canlas, tagapangulo ng Alyansa ng Magbubukid sa Gitnang Luzon (AMGL), sa naunang panayam sa kanya ng Pinoy Weekly.

Sang-ayon dito si Randall Echanis, deputy secretary general ng Kilusang Magbubukid ng Pilipinas (KMP). Aniya,”Matagal nang pinagbayaran ng mga manggagawang bukid ang lupa. Lehitimo, makatarungan at rasonable ang libreng distribusyon sa Hacienda Luisita sa tunay na mga manggagawang bukid.”

Sinabi naman ni Bais na tuloy ang pagbabantay at panawagang libreng ipamahagi ang lupa.

Nagsagawa ng programa ang mga manggagawang bukid at mga tagasuporta nila sa harap ng Korte Suprema matapos ang desisyon ng huli para igiit ang libreng pamamahagi ng lupa.

(May ulat si Soliman A. Santos)

(UPDATED: Nob. 24, 2011, 12:50 ng hapon)