Pumanaw na ang progresibong intelektuwal, ekonomista, akademiko, awtor at konsultant sa usapang pangkapayapaan na si Prop. Edberto “Ed” Villegas, ayon sa malalapit niyang kaibigan. Na-stroke si Prop. Villegas noong nakaraang linggo at tinakbo sa Makati Medical Center, kung saan siya binawian ng buhay, gabi ng Setyembre 7.

Kinaumagahan, bumuhos agad sa social media ang mga parangal, mula sa nagmamahal na mga kaibigan, estudyante, kasama at tagahanga.

Ang palayaw niyang “Mad Marx”, ay patungkol sa pagiging matalas, maalab at mapusok na pagtatalakay niya sa mga kaisipan ng rebolusyonaryong pilosopo na si Karl Marx sa kanyang mga klase, sa talakayan sa mga aktibista, at sa iba pang pampublikong espasyo.

“Ikaw ang laging pinaka-radikal sa kuwarto at ginamit mo ang lahat ng enerhiya mo para masegurong malayo rin ang tinatanaw namin tulad mo,” sulat ni Sonny Africa (sa wikang Ingles), makabayang ekonomista at executive director ng Ibon Foundation kung saan nagsilbi ring board member si Villegas.

Sa kanya ring Facebook post, inalala naman ni Prop. Bomen Guillermo ang panahong pinabasa niya kay Villegas ang kanyang salin ng Das Kapital ni Karl Marx. “Ilang beses kaming nagkita sa Maynila para pag-usapan ang mga puna o pagwawasto niya na tunay na nakatulong sa pagpapaunlad ng salin (may mga bahaging may alusyon sa Bibliya sa Kapital na hindi ko masyadong gamay na natukoy at naiwasto niya!),” kuwento ni Guillermo.

Maraming estudyante rin ang nag-alala sa masasaya at makabuluhang mga engkuwentro sa maalamat na propesor ng Development Studies sa Unibersidad ng Pilipinas-Manila.

“Di na talaga tayo matutuloy mag-reunion at magkuwentuhan. Kakalimutan ko na rin ang utang mong beer,” paskil ni Frances Bondoc, dating estudyante ni Villegas. “Pero di ko makakalimutan lahat ng mga aral na iyong naibahagi sa amin sa loob ng silid aralan, higit lalo ang mga aral ng iyong mayamang karanasan sa pakikibaka.”

“Di ko makakalimutan iyung nagpunta tayo sa ancestral house n’yo sa Batangas at ipinakita mo ung painting ng lolo mo si Heneral Miguel Malvar na ikaw mismo ang nagpinta,” sabi naman ni Prop. Reggie Vallejos, dati ring estudyante ni Villegas na guro na rin sa UP Manila.

Ilan lang iyan sa maraming parangal na ipinaskil hinggil sa minamahal na propesor at isa sa pinakaimpluwensiyal na intelektuwal sa political economy sa bansa.

Maagang namulat

Kabataang aktibista noong dekada ’60 si Villegas, at naging bilanggong pulitikal sa ilalim ng batas militar. Nakaranas siya ng matinding sikolohikal at pisikal na tortiyur sa kamay ng militar. Nitong huling mga dekada, naging konsulant sa mga repormang sosyo-ekonomiko sa usapang pangkapayapaan ng National Democratic Front of the Philippines si Villegas dahil sa kanyang pagiging eksperto sa usaping pang-ekonomiya.

Bilang Marxistang intelektuwal, awtor si Prop. Villegas ng di mabilang na libro hinggil sa pampulitikang ekonomiya, at mga isyung pang-ekonomiya at pampulitika.

Kabilang dito ang mga sulatin na nagpapasimple at nagpapaliwanag sa mga ideya ni Marx sa kanyang mahalagang na librong Das Kapital.

Bilang manunulat pampanitikan, sinasabing sinulat ni Prop. Villegas noong panahon ng batas militar ang rebolusyonaryong nobelang Sebyo sa ilalim ng pangalang Carlos Humberto. Noong 2013, nilabas din niya ang nobelang Barikada. Nitong 2016, inilunsad niya ang librong Mga Kuwento Mula sa Lipunan: 12 Maikling Kuwento.

Ginabayan din ni Prop. Villegas ang maraming henerasyon ng mga estudyante at aktibista bilang propesor sa UP kampus nito sa Baguio at Manila, kung saan matagal siyang nagturo bago magretiro. Nagturo din siya sa De La Salle University.

Si Prop. Villegas ay apo ng rebolusyonaryong heneral ng digmaang Pilipino-Amerikano na si Hen. Miguel Malvar.