Editoryal

Hindi nalilimot, hindi makakalimot


Hindi simpleng anak lamang si Irene Marcos. Sa loob ng mahabang panahon matapos ang lagim ng Martial Law, nakinabang at nagpasasa ito sa dinambong na kabangyaman ng ama mula sa sambayanang Pilipino.

Biyernes ng gabi sa isang pagtatanghal ng Dulaang UP, tumambad sa bulwagan ang mga sigaw ng mga aktibistang estudyante ng UP Diliman para iprotesta ang pagdalo ni Irene Marcos, anak ng pasistang diktador.

Ang bali-balita, isa raw sa mga pangunahing sponsor ng produksiyon si Ferdinand Marcos. Pinasubalian ito ng Dulaang UP sa nilabas nitong pahayag at sinabing kabilang lamang siya sa mga indibidwal na nais pasalamatan ng direktor ng dula na si Alex Cortez. Anang direktor nang lumabas ito sa teatro para kausapin ang mga nagpoprotesta, marapat daw na galangin ng mga ito ang teatro at kilalanin ang UP bilang demokratikong espasyo. Ibig sabihin, bilang pagkilala sa mga bagay na ito, libre si Marcos na panoorin ang dula. Ngunit mga argumento ito na winawasiwas ng mga nasa kapangyarihan para busalan at tanggalan ng katwiran ang mga protesta laban sa mga mapang-api’t mapagsamantala.

Hindi simpleng anak lamang si Irene Marcos. Sa loob ng mahabang panahon matapos ang lagim ng Martial Law, nakinabang at nagpasasa ito sa dinambong na kabangyaman ng ama mula sa sambayanang Pilipino. Kaisa nito ang ina at mga kapatid sa patuloy na pagtatatwa sa danas ng libo-libong biktima ng tortyur, pagdukot at pamamaslang na hanggang ngayon ay naghuhumiyaw ngunit patuloy na pinagkakaitan ng hustisya ng nagdaang mga rehimen. Saksi ang mga pasilyo ng Unibersidad sa daan-daang aktibistang niluwal ng abuso’t inhustisya sa ilalim ng diktadura—marami sa kanila, sa kalauna’y magiging biktima rin ng pasismo.

Sa huling pahayag ng Dulaang UP, nagpaabot ito ng paumanhin sa pag-imbita kay Marcos at nagsabing kaisa nito ang komunidad ng UP sa protesta laban sa mga paglabag sa karapatang pantao—mga hungkag na pahayag kung patuloy na tumatanggap at pinahihin-tulutan ng pangunahing grupong pan-teatro ang pagtanggap ng pera mula sa pamilya ng isang diktador, pasista at mandarambong na pangulo.

Kaugnay ng nasabing usapin, matatandaang sinalubong din ng mainit na protesta ng mga estudyante ng Ateneo ang pagtapak ni Irene Marcos sa Arete Theater para manood ng dula. Humantong ito sa pagbibitaw sa puwesto ng executive director ng Arete at paghingi ng paumanhin ng presidente ng Ateneo dahil sa pagpasok ni Marcos sa loob ng Ateneo, kilalang unibersidad na nanguna sa pagkilos laban sa diktadura.

Hindi kailanman neutral na espasyo ang teatro lalo’t higit ang Unibersidad. Lagi itong magsisilbing lunan ng makabuluhang protesta’t pakikibaka para sa katarungan at tunay na kalayaan. Hanggang nananalaytay sa dugo ng mga makabayang estudyante ang pagma-mahal sa kapwa, katarungan at katotohanan, walang lugar ang kahit na sinong Marcos sa mga pasilyo’t bulwagan ng unibersidad.