Mabuti kung sa bawat subo ng kani’y naaalala ang mga magsasakang nagtatanim ng palay pero walang maisaing. Pero mas mainam kung sasamahan sila sa kampanyang bungkalan. Wala pa ring lupa ang mga magsasaka ng Hacienda Luisita, 13 taon ang nakakaraan matapos ang masaker.
Daan-daang magsasaka sa Hacienda Luisita ang patuloy na ipinaglalaban ang kanilang lupa na nasa kontrol ng Luisita Land Corp. (LLC) at Rizal Commercial Banking Corporation (RCBC) na pagmamay-ari ng mga asenderong pamilyang Cojuangco-Aquino at Lorenzo.
Ang may 200-ektaryang lupain sa paligid ng Barangay Balete at Cutcut ay binubungkal pa rin ng mga magsasaka at produktibong pinag-aanihan ng mga pananim tulad ng monggo, ampalaya, at iba pang pagkain. Ang 500-ektaryang lupain naman na kuwestiyonableng ibinenta ng LLC sa RCBC ay binakuran para hindi mataniman ng mga magsasaka sa asyenda.
Nagkaroon ng pag-asa ang mga magsasaka nang maging kalihim ng Department of Agrarian Reform si Rafael “Ka Paeng” Mariano. Tumaas ang diwa ng mga magsasaka, lalo na sa Hacienda Luisita, dahil galing sa uring anakpawis ang kalihim ng ahensiya ng repormang agraryo.
Para sa DAR na noo’y nasa pamumuno ni Mariano, labag sa batas ang land use conversion order na hinihingi ng RCBC at LCC para palitan ang gamit ng 500-ektaryang lupain sa loob ng bakod mula agrikultural pa-industriyal. Ibig sabihin, sa halip na taniman ng pagkain ang malawak na lupain, gagamitin ito ng RCBC sa anumang nais nilang industriya na itayo dito.
Ikinulong sa malawak na kongkretong bakod na may kuryente at barbed wire. Sa panulukan ng bakod, may matataas na guard tower na 24-oras na may bantay. Ayon sa mga magsasaka ng asyenda, ang malawak na lupai’y minadaling ibenta ng LLC sa halagang bilyun-bilyon bago pa lumamabas ang desisyon ng Korte Suprema sa pamamahagi ng lupain.
Ngayon, nakatiwangwang ang matabang lupang namumunga sana ng pagkain. Di-nagpapatinag ang mga magsasaka sa mataas na bakod at mahahabang baril ng mga guwardiya. Ilang beses nang binuwag ng mga magsasaka ang mga pader dahil alam nilang makatuwiran ang pamamahagi nito. Pero bakit wala pa ring lupa ang mga magsasaka?
Dahil bukod sa mga binibitawang salita tungkol sa galit umano niya sa mga “dilawan,” walang kongkretong hakbang si Pangulong Duterte para buwagin ang pader na itinayo mismo ng kanyang mga “kaaway” sa palibot ng asyenda.
Pumayag si Duterte, noong hindi pa natatanggal bilang kalihim ng DAR si Mariano, sa pagpapatupad ng dalawang taong moratorium sa land use conversion pero kailanman ay hindi ito naglabas ng executive order (EO) para maisabatas at panagutin ang lalabag dito.
Parang ningas sa tuyong dayami kung magpasiklab noong eleksiyon ng tirada si Duterte sa mga “dilawan,” mga kakampi at kaalyado ng dating Pres. Benigno Aquino III. Kasing-bilis din ng apoy kung kumalat sa kanyang mga tagasuporta ang binibitawan niyang salita. Naakit niya ang mga mamamayang galit at pagod na sa panloloko ng asenderong pangulo na si Aquino.
Pero hindi sapat ang salita, ang kailangan ng mga magsasaka’y lupa. Sa ika-13 taon ng masaker sa Luisita, lumabas na ang tunay na kulay ni Duterte. Maaaring iba ang timpla, pero hindi naman nalalayo sa dilaw.
Para sa mga martir na nagdilig ng dugo sa lupa ng Luisita, tuloy ang bungkalan sa asyenda.
