Naging laman ng telebisyon, radyo, pahayagan, lalong lalo na sa social media ang gulong nangyayari sa Marawi City. Halos dalawang linggo na ang nakakaraan nang sumiklab ang bakbakan sa pagitan ng mga sundalo at ang tinatawag nilang mga “terorista” – ang grupong Maute. Sa nakalipas na dalawang linggong labanan, marami na ang nadamay, nasira at namatay.
Sa paglipas ng mga araw lalung lalo na sa Marawi, ang labana’y di lang sa pagitan ng mga may hawak na armas, nagiging sangkot na rin ang karamihan sa pag-usbong at paglaganap ng mga pekeng balita o fake news.
Paggamit sa peke
Naging malaking usapin ang pag-iral ng batas militar sa Marawi. May mga nagsasabing dapat lang ito para masugpo ang mga terorista. Mayroon namang nagsasabing labis ang paraang ito at magdudulot lang ng mas maraming paglabag sa karapatang pantao.
Malagim ang naging kasaysayan ng batas militar sa Pilipinas sa kamay ng mga militar. Kaya naman may kongkretong batayan ang pagtuligsa rito. Pero dahil may pangangailangang kumbinsihin ang marami at desperasyong maipalaganap ang pagpanig sa Martial Law, kumakalat ang fake news.
Marahil bago ang paglaganap ng fake news sa internet pero hindi ito bago sa panahon na nangyayari ngayon sa Marawi. Naging laganap na rin ang fake news kahit noong pang nakaraang eleksiyong 2016 at maging noong nakaraang administrasyon.
Para sa iba, nagiging paraan nila ang pagpapakalat ng gawa-gawang balita para kumbinsihin ang mga tao sa kanilang pag-sang-ayon, halimbawa sa Martial Law.
Isa sa inakusahang nagpapakalat ng fake news ang Philippine News Agency at ang Assistant Secretary ng Philippine Communications Operations Office (PCOO) na si Asec. Margaux “Mocha” Uson matapos nilang gamitin ang litrato ng mga sundalong Vietnamese. Inilabas ng ahensiya ang istorya na may pamagat na “Urban warfare a challenge for soldiers in Marawi”. Agad naman itong tinanggal ng nasabing ahensiya matapos mapuna ng mga netizen.
Ang pagkakamaling ito’y agad na nasundan matapos ibahagi ni Asec. Uson sa kanyang social media account ang litrato ng mga nakaluhod na sundalo habang nagdadasal na may paliwanag na “Let’s pray for our army. Panalangin din po natin ang mga pamilyang naiwan at nababahala sa kalagayan ng kanilang asawa at tatay.” Napag-alaman na ang litratong ito ay kuha sa Honduras at hindi sa Pilipinas.
Maging mapanuri at kritikal
Naging mabilis ang pagkalat ng impormasyon gawa ng internet. Ganoon din kabilis ang paglaganap ng maling impormasyon. Kung minsan, maging ang lehitimong midya pa nga at maging ahensiya ng gobyerno ang nakakapaglabas ng sarili nilang bersiyon ng “totoo” sa publiko.
Marahil hindi madaling pigilan ang paglikha at paglaganap ng fake news. Maraming nagiging biktima pa rin ng mga maling impormasyong ito kaya naman nakikitang epektibo ito ng iba.
Sa panahong laganap ang mga maling impormasyon, higit na kailangang maging mapanuri at kritikal sa mga nababalitaan sa midya at sa internet. Walang ibang kalaban ang kasinungalingan kundi ang katotohanan.
