Lumalaban ang mga magsasaka.
Ito’y ilang dekada matapos ang paggamit ng dahas, panunupil at pagmamanipula sa batas para mapanatili sa iilang pamilya ang malalaking bloke ng lupaing agrikultural. Sa Tagum City, Davao del Norte, naipamalas ang paglaban ng mga magsasaka para mabuwag ang monopolyong kontrol ng angkang Lorenzo at ang kompanyang agribusiness na pag-aari nito, ang Lapanday Foods Corp.
Tulad ng laban sa Hacienda Luisita (kung saan ginamit ng pamilyang Cojuangco- Aquino ang stock distribution option sa Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP) para di-mabigay sa mga magsasaka ang lupa), minanipula rin ng mga Lorenzo ang puwang sa CARP na ipasok ang mga magsasaka sa agribusiness venture agreements (AVA) para di-mabuwag ang 145-ektaryang plantasyon ng saging sa Tagum.
Ipinakita sa paggamit ng dahas ng Lapanday at mga Lorenzo (gayundin sa paggamit ng dahas ng pamilyang Cojuangco- Aquino) na hindi nito kusang isusuko ang kontrol sa lupa at kaya nitong pumatay.
Noong Hunyo ng nakaraang taon, pinagbabaril ng armadong mga tauhan ng Lapanday ang mga magsasakang miyembro ng Madaum Agrarian Reform Beneficiaries, Inc. (Marbai) na nag-okupa sa isang bahagi ng plantasyon bilang paggiit ng kanilang karapatan. Kalauna’y nagpalakas pa ng armadong puwersa ang Lapanday sa pag-empleyo nito ng 700 armadong guwardiya.
Sa kabila ng installation order ng Department of Agrarian Reform sa ilalim ni Sec. Rafael “Ka Paeng” Mariano na dapat mailipat na sa mga magsasaka ang lupain, hindi magawang maipatupad ng Philippine National Police ang utos, sa dalawang okasyon — noong Abril 18 at 21.
Patuloy umanong igigiit ng mga magsasakang bene-pisyaryo ang kanilang kara-patan sa naturang lupain.
Samantala, para sa rebolusyonaryong organi-sasyon ng mga magsasaka, Pambansang Kilusan ng mga Magbubukid (PKM) sa Timog Mindanao, ipinapakita ng sitwasyon sa Tagum ang katumpakan ng armadong pakikibaka ng Communist Party of the Philippines-National Democratic Front-New People’s Army (CPP-NDF-NPA) para mapasakamay ng mga magsasaka ang lupaing pinagtatamnan nila.
Sa kabila nito, tinitingnan nila bilang positibong mga hakbang ang pag-usad ng usapang pangkapayapaan sa pagitan ng gobyerno at NDF, lalo na sa usapan sa mga repormang sosyo-ekonomiko. Sa usapang ito, may inisyal nang kasunduan sa libreng pamamahagi ng lupaing agrikultural ang dalawang panig.
