Ginagawang vetsin ang matatanda! Walang respeto sa indibidwal na mga karapatan! Walang diyos!

Ito ang ilan lang sa maraming reaksiyon tuwing nababanggit ang mga salitang “Kaliwa,” “Sosyalismo” at/o “Komunismo.” Dala ito ng deka-dekadang villification campaign o paninira sa mga grupo o kilusan ng mga mamamayan na nagtataguyod ng radikal na mga pagbabago sa lipunan.

Siyempre, karamihan sa mga reaksiyon, hindi totoo o eksaherado. Tulad na lamang ng mga reaksiyon ng ilan sa pahayag ng presumptive president, si Rodrigo Duterte, noong nakaraang linggo na gusto niyang ilaan sa Communist Party of the Philippines o CPP ang apat na posisyon sa gabinete. Muling naungkat ang kung anu-anong akusasyon na pawang mga batayan o eksaherado.

Ganyan din ang naging reaksiyon ng ilan nang sabihin ni Duterte na siya ang magiging unang “Kaliwang” presidente ng bansa. Pasok ba sa totoong pakahulugan ng “Kaliwa” o “sosyalista” ang papapasok na pangulo ng bansa?

Kayo na ang maghusga. Samantala, heto ang maiiksi, pero tumpak, na depinisyon namin sa tatlong nabanggit na termino.

Kaliwa

Karaniwang katawagan ito sa pulitika kaugnay ng mga tao, grupo o puwersang tumutunggali o lumalaban sa bulok na sistema at nananawagan ng pagbabago ng lipunan. May iba’t ibang saray o antas ang nabibilang sa sinasabing Kaliwa: pinakaradikal na Kaliwa ang naniniwala sa armadong pakikibaka bilang pangunahing sandata sa pagsusulong ng rebolusyon o pagbabago ng lipunan. Itinuturing ni Duterte ang sarili na kabilang sa kaliwa (“left of center”) na naniniwala sa pagbabago pero hindi sa pamamagitan ng armadong pakikibaka.

Sosyalismo

Isang panlipunang sistema na planado ang ekonomiya, at ang mga estratehikong industriya (o “commanding heights” ng ekonomiya) ay pag-aari ng buong sambayanan at hindi ng iilan. Tinatawag itong lipunan ng mga manggagawa hindi lamang dahil ang malaking mayorya ng populasyon ay mga manggagawa kundi ang produktong nililikha ng mga manggagawa ay pinakikinabangan nila at ng buong lipunan at hindi ng iilan.

Sa sosyalismo, ang produksiyon ay para sa pangangailangan ng lipunan at hindi para sa tubo. Hinahati rito ang produkto ng lipunan sa mga mamamayan nang naaayon sa kapasidad/abilidad sa paggawa ng bawat isa. Itinuturing ang sosyalismo na transisyong yugto tungo sa komunismo.

Dito sa Pilipinas, sinasabi ng Communist Party of the Philippines na maitatayo lang ang sosyalismo matapos mapalaya ang lipunan sa salot ng imperyalismo, piyudalismo at burukrata kapitalismo, sa pamamagitan ng pambansa-demokratikong rebolusyon.

Komunismo

Isang panlipunang sistema na napawi na ang pagsasamantala at umiiral ang pantay-pantay na katayuan ng mga mamamayan, hindi lamang sa larangan ng ekonomiya kundi maging sa pulitika, kultura, panlipunang relasyon at iba pa. Tulad ng sosyalismo, planado ang ekonomiya, pero nasa pag-aari ng mga mamamayan ang lahat ng gamit sa produksiyon. Ang bawat isa ay nagtatrabaho nang ayon sa kanyang kakayahan, at tinatanggap mula sa lipunan ang lahat ng kanyang pangangailangan.

Pero para mangyari ito kailangang inabot na ng lipunan ang rurok ng pag-unlad para matugunan ang pangangailangan ng lahat. (At hindi lamang ito usapin ng pagkain, damit, tirahan at edukasyon kundi pati rest & recreation.)