Espesyal na Ulat Main Story

Pandarahas sa kababaihan, pagsingil sa pamahalaan


Kasabay ng matiniding krisis sa lipunang mababa ang pagtingin sa kanila, higit na nagiging bulnerable sa pandarahas at pagsasamantala ang kababaihang Pilipino. Ngayon, higit sa nakaraang mga panahon, naaalarma ang grupong pangkababaihan na Gabriela sa lalong pagdami ng kaso ng seksuwal at pisikal na pang-aabuso sa kababaihan. Sa penomenong ito, nababahala rin ang Gabriela sa […]

Isa sa pangunahing layunin ng One Billion Rising ang pagpapatampok sa seksuwal na pandarahas sa kababaihan at mga bata. Sa konteksto ng Pilipinas, tumatampok ang pandarahas sa kababaihan at bata ng mga tinaguriang "persons of authority" o mga personalidad na may kapangyarihan o awtoridad sa lipunan tulad ng mga pulis, militar, opisyal ng pamahalaan, pulitiko atbp. <b>Macky Macaspac</b>
Isa sa pangunahing layunin ng One Billion Rising ang pagpapatampok sa seksuwal na pandarahas sa kababaihan at mga bata. Sa konteksto ng Pilipinas, tumatampok ang pandarahas sa kababaihan at bata ng mga tinaguriang “persons of authority” o mga personalidad na may kapangyarihan o awtoridad sa lipunan tulad ng mga pulis, militar, opisyal ng pamahalaan, pulitiko atbp. Macky Macaspac

Kasabay ng matiniding krisis sa lipunang mababa ang pagtingin sa kanila, higit na nagiging bulnerable sa pandarahas at pagsasamantala ang kababaihang Pilipino.

Ngayon, higit sa nakaraang mga panahon, naaalarma ang grupong pangkababaihan na Gabriela sa lalong pagdami ng kaso ng seksuwal at pisikal na pang-aabuso sa kababaihan. Sa penomenong ito, nababahala rin ang Gabriela sa pagdami ng mga kasong kinasasangkutan ng mga elemento ng militar at mga nasa kapangyarihan.

Para sa Gabriela, isa sa pinakamasahol na pandarahas sa kababaihan iyung may salaring “persons of authority” o mga ahente ng Estado tulad ng mga pulis, militar, at mga opisyal ng pamahalaan.

Inabuso ng militar

Disyembre 2014 nang idulog ni Jessa (di-tunay na ngalan) ang reklamong panggagahasa laban kay Private First Class Benjamin Blancada at sa dalawa pa niyang kasamahan. Nangyari ang panghahalay noong Nobyembre 17 sa tahanan ng biktima sa Kitaotao, Bukidnon. Mula sa 84th Infantry Batallion ng Philippine Army si Blancada.

Ayon sa 16-anyos na biktima, sapilitan siyang pinasok ni Blancada sa loob ng kuwarto habang nagpapasuso siya ng kanyang sanggol. Tinakpan ng suspek ng unan ang mukha ni Jessa saka ginahasa. Dagdag pa niya, dalawang sundalo pa ang kasama ni Blancada sa labas ng bahay na nagsilbing look-out. Pagkatapos ng insidente, narinig niya pa ang tatlo na nagtatawanan.

“Ang alam ko, hindi lang ako ang nag-iisang biktima ni Blancada,” sabi ni Jessa. Pero ang balita niya, “binayaran na lang” at tinakot ang iba upang hindi na magsalita. Nananawagan siya ngayon sa iba pang biktima na lumantad upang mabigyang hustisya ang mga krimen.

Higit umano siyang determinado na mapanagot ang mga maysala para magsilbing babala sa mga miyembro ng militar, pulis o nasa kapangyarihan na patuloy sa paglabag sa karapatan ng kababaihan.

Sa tala ng Philippine National Police (PNP), umakyat na ng 35 porsiyento ang naiulat na kaso ng panggagahasa sa unang 10 buwan pa lamang ng 2014. Sa taong ito, may 7,306 nang kaso ng pangggahasa. Ikumapara ito sa taong 2013 na may naitalang 4,737 kaso.

Ayon kay Obeth Montes, counselor ng Gabriela, marami sa kasong naiulat sa kanila ang sangkot ang mga alagad ng batas, mayayaman, maiimpluwensiya at nasa kapangyarihan. Mula 2010 hanggang sa unang bahagi ng 2014, nakapagtala sila ng 42 kaso na sangkot ang mga miyembro ng PNP; 20 ang sangkot ang Armed Forces of the Philippines (AFP); 14 ang sangkot ang mga opisyal ng local government units; 13 ang pulitiko; siyam ang tropa ng sundalong Amerikano at dalawa ang kasong sangkot ang miyembro ng Presidential Security Group (PSG) – ang mismong personal na mga badigard ng Pangulo.

Isa pang kaso ng panggagahasa ang idinulog sa Gabriela noong Mayo 2013 mula sa Palauan, Occidental Mindoro. Sa isang press conference, umarap sa midya si Sienna, 17-anyos. Ayon kay Susan, ina ng biktima, dumalo sila sa isang kasiyahan sa kanilang lugar noong Mayo 9, 2013. Nalingat lamang siya’y nawala na si Sienna. Matapos ang dalawang oras na paghahanap, nagpasya siyang umuwi. Inabutan niya sa bahay ang anak na umiiyak, kasama ang tatlong sundalo.

“Pagsindi ko ng gasera, nandoon ang tatlong sundalo at ang anak kong umiiyak. Isa sa mga sundalo ang kumaripas ng takbo. ’Yung dalawa, nangatwiran na tinatanong lang daw nila ang anak ko kung sino ang mga kasama niyang kabataan. Namukhaan ko sila. Alam ko na mga sundalo sila dahil may mga baril at nakauniporme sila. Sila rin ang nakadestino sa lugar namin,” kuwento ni Susan.

Ayon sa Gabriela, hindi na nakapagsampa ng reklamo ang biktima dahil ilang araw matapos ang insidente, nawala sa pag-iisip ang biktima. Kinailangan siyang dalhin sa ospital para ipagamot. Bago mawala sa sarili, napagalaman ni Susan na hindi iyon ang unang pagkakataon na pinagsamantalahan ang anak. Unang beses na hinalay si Sienna noong Disyembre 2012.

“Kung mismong ang mga miyembro ng institusyon ng gobyerno na nakatalagang magbantay sa kapakanan ng mga mamamayan ang gumawa ng mga kahalayan sa mga batang ito, paano natin maaasahan ang Estado na magsawata sa ganitong karahasan, lalo na ang pagbigay ng hustisya sa mga biktima?” tanong ni Montes.

PW march 8 memePaghawi ng tanikala

Dagdag pa ni Montes, dapat kondenahin ang pagtaas ng bilang ng karahasan laban sa kababaihan na nagmimistula na lamang umanong normal na bagay sa lipunan natin.

Ang mas malala pa, state-perpetrated (o mga ahente ng Estado ang salarin) na ang ganitong mga uri ng karahasan. Nangangailangan umano na mapatawan ng mas mabigat na parusa ang mga alagad ng batas at may mga posisyon sa gobyerno na maharap sa kasong panggagahasa.

Kinikilala sa buong mundo ang pagtindi ng karahasan sa kababaihan, lalo na sa mga bansang tumitindi rin ang krisis sa ekonomiya.

“Nagpapatuloy ang karahasan sa kababaihan sa bawat kontinente, bansa at kultura. Labis itong nakakaapekto sa buhay ng kababaihan, sa kanilang pamilya at maging sa lipunan sa kabuuan. Ipinagbabawal ito ng maraming pamahalaan—ngunit ang katotohanan, madalas pinagtatakpan ito o pinapalampas,” sabi ni Ban Ki-moon, pangkalahatang kalihim ng United Nations (UN), sa isang panayam.

UN ang naglabas ng datos na isa sa bawat apat na babae ang nadahas o madadahas—nagagahasa o nasasaktan—nang di-bababa sa isang beses sa kanyang buhay. Kung kaya tatlong taon nang pinangungunahan ng V-Day Movement ng Amerikanong manunulat at aktibista na si Eve Ensler ang One Billion Rising (OBR), isang pandaigdigang kampanya laban sa violence against women (VAW) sa pamamagitan ng pagsayaw at pagtatanghal.

Sa Pilipinas, tatlong taon na ring pinangungunahan ng Gabriela, kasama ang Gabriela Women’s Party at New Voice Company ng tanyag na theater artist na si Monique Wilson, ang OBR. Noong Pebrero 14, isang malakihan at pambansang “rising” ang isinagawa sa Maynila at iba pang lugar sa bansa. Pero Gabriela ang unang aamin na maliit na bahagi lang ito ng pakikibaka laban sa seksuwal na pang-aabuso at penomenon ng VAW.

Para sa Gabriela, nagsisimula ang pagkamit ng hustisya tuwing namumulat, naoorganisa at napapakilos ang kababaihan batay sa kanilang demokratikong karapatan. Sa pag-uugnay nila ng pandaharas sa kanila sa pang-ekonomiyang pagsasamantala tunay na makakamit ang hinahangad na paglaya ng kababaihan.