Nitong Nobyembre 2011, inilabas ng Department of Labor and Employment (DOLE)   ang Dept. Order No. 18-A, ang bagong alituntunin sa labor contracting. Batay sa mga press release na inilabas ng DOLE, masasabing malaking ginhawa ang maidudulot ng bagong regulasyong ito sa kalagayan ng mga manggagawang sakop ng mga agency o subcontractor.

Ano nga ba ang nilalaman ng DOLE D.O. 18-A na wala sa dating batas na umiiral tungkol sa labor contracting?

Una, kailangan na ang malaking kapital para maging isang lehitimong labor contractor. Para makapangontrata, kailangan munang magkaroon ng rehistro ang isang agency mula sa DOLE. Para mabigyan ng rehistro, kailangang ang isang agency na korporasyon, partnership o kooperatiba ay may paid-up capital na hindi bababa sa  P3-Milyon. Kapag ang agency  naman ay isang single proprietorship, kailangang hindi bababa sa P3-M ang kanyang net worth. Kung di nila naaabot ang ganitong halaga, hindi sila maaaring bigyan ng rehistro bilang legitimate labor contractor. Matatandaan na sa lumang batas, sinasabi lamang na kailangang may sapat na kapital ang isang labor contractor, bagamat walang tiyak na halagang binabanggit. Sa ilalim ng D.O. 18-A, hinihingi na ang P3-M bilang minimum paid-up capital o minimum net worth ng labor agencies.

Pangalawa, mas mataas na ang babayaran ngayon ng mga ahensiya para mabigyan sila ng rehistro bilang legal na kontratista. Maaalala na sa dating batas ay kailangan lamang nilang magbayad ng P100 bilang registration fee sa DOLE Regional Office para mabigyan ng rehistro. Sa ilalim ng D.O. 18-A ay P25,000 na ang registration fee na dapat ibayad ng isang labor contractor. Ang P25,000 na ito ay babayaran ng agency tuwing tatlong taon.

Sa ilalim ng mga patakarang ito, tinitiyak ng pamahalaan na ang mga agency na may sapat na kakayanan lamang ang maaring mangontrata. Iyung mga patakbuhin o fly-by-night na agency ay mahihirapan nang mangontrata dahil sa taas ng capital requirement o sa taas ng registration fee.

Pangatlo, sa ilalim ng D.O. 18-A, ang paulit-ulit na pagtanggap ng kompanya ng mga manggagawang kontraktuwal sa ilalim ng iisa o kahit paiba-ibang agency ay mangangahulugan na ang kompanya ay gumagawa ng  labor-only contracting na ipinagbabawal ng batas. Ibig sabihin, kapag agency worker ang isang manggagawa at pagkatapos ng limang buwan ay kinuha siya ulit ng kompanya bilang agency worker na naman, indikasyon ito na ang kompanya ay nagpapairal ng labor-only contracting. Dahil dito, maaaring idemanda ng manggagawa ang kompanya at maaring ituring na regular na manggagawa ng kompanya, kahit na siya ay ipinasok ng agency.

Pang-apat, inuutos din ng D.O. 18-A  na ang employment contract sa pagitan ng isang contractual employee at kanyang agency ay kailangang maging kasing haba ng service contract sa pagitan ng agency at ng kompanya. Kapag mas maigsi ang employment contract ng manggagawa sa agency kaysa service contract ng agency sa kompanya, ituturing  ding nagkasala ng labor-only contracting ang kompanya at magiging regular na empleyado ang mga manggagawa kahit sila ay sa ilalim ng agency.

Halimbawa, kinontrata ng isang kompanya ang isang labor agency para maging tagapaglinis ng kubeta ng kompanya sa loob ng isang  taon. Nagpirmahan sila ng isang service contract na nagsasabing sa loob ng isang taon, ang agency ang maglilinis ng mga kubeta sa kompanya. Kinuha ng agency si Juan bilang tagalinis ng kubeta. Ngunit ayon sa kontrata sa pagitan ng agency at ni Juan, tatagal lamang nang limang (5) buwan ang serbisyo ni Juan. Hindi puwede ito, ayon sa D.O. 18-A. Kailangang ang kontrata ni Juan at ng agency ay maging kasinghaba din ng service contract sa pagitan ng agency at ng kompanya. Sa madaling sabi, kailangang maging isang taon din. Dahil sa nilabag ang ganitong patakaran, ituturing ang kompanyang nagkasala ng labor-only contracting at maging regular na empleyado nito si Juan.

Panglima, kapag may unyon sa kompanya ngunit pinakontrata pa rin ng huli ang ibang gawain at  gumamit ito ng agency para rito, obligadong ipakita ng kompanya sa unyon ang service contract sa pagitan ng kompanya at ng agency. Obligado ring ipakita ng agency sa unyon ang employment contracts ng contractual employees na kinuha ng agency. Iniuutos ng D.O. 18-A ang ganitong patakaran at anumang paglabag ay ituturing na labor-only contracting.

Sa madaling sabi, kailangang bigyan ng kompanya ang unyon ng kopya ng mga kontrata kaugnay sa pagsu-subcontract na ginagawa ng  kompanya. Sa pamamagitan nito, mapaghandaan ng unyon ang anumang masamang balak ng kompanya. Kapag hindi  nagbigay ng kopya ng kontrata ang kompanya, ituturing siyang gumagawa ng labor-only contracting at dahil dito’y magiging regular na ang lahat ng contractual employees ng kompanya.

Pang-anim, sinasabi rin ng D.O. 18-A na kailangang hindi lalagpas ang bilang ng mga contractual o agency employees sa bilang na nakasaad sa collective bargaining agreement (CBA) , kung meron man. Ibig sabihin, maaaring magkaroon ng kasunduan ang unyon at ang kompanya kung ilang manggagawa ang  maaring ipa-subcon ng kompanya o ibigay sa agency o labor contractor. Hindi maaaring sumobra ang kompanya sa pinagkasunduang bilang. Kung lumabag dito ang kompanya, ituturing itong nagkasala ng labor-only contracting at ang agency workers na kanyang kinuha ng labag sa kasunduan ay ituturing na regular na manggagawa ng kompanya.

Yun ang mga importanteng pagbabago sa batas ng labor contracting na dinulot ng D.O. 18-A sa ilalim ni Secretary Rosalinda Baldoz.

Ngunit ang susunod na tanong ay ganito: Ito ba talaga ang gusto ng mga manggagawa natin? Ang D.O. 18-A ba ang tugon sa kanilang pagtutol laban sa contracting-out ng trabaho?

Ang sagot ay hindi. Ang nais ng mga manggagawa ay tuluyang mawala ang contracting-out of labor sa anumang uri at anyo. Sa ilalim ng D.O. 18-A, patuloy pa ring pinapayagan ang job contracting at ang pinagbabawal lamang ay ang labor-only contracting. Nais nating mapawi ang lahat ng pangungontrata sa paggawa, ma-job contracting man ito o labor-only contracting. Totoong pinaigting ng D.O. 18-A ang pagbabawal sa labor-only contracting, ngunit patuloy naman nitong kinakandili ang job contracting. Kaya mangangahulugan pa rin ito nang patuloy na paglilipana ng mga labor agency at patuloy na paglaganap ng contracting-out sa trabaho.

Ang matagal nang hinihintay ng mga manggagawa’y isang batas na magbabawal sa lahat ng uri at anyo ng pangungontrata sa trabaho. Ang D.O. 18-A ay maituturing na isang  palamuti lamang lamang, ngunit hindi ito ang tugon sa matagal na nilang hinaing.