Sa isang pakikipag-usap ko sa mga lider-manggagawa noong nakaraang linggo, muling lumabas ang tanong na ito: Maaari bang pagsamahin sa isang unyon ang mga empleyadong rank and file at ang mga empleyadong supervisory? Kapag pinagsama sila sa isang  unyon, ano ang mangyayari? Pwede bang gamitin ito ng manedsment na batayan upang ipakansela ang rehistro ng isang unyon?

Dati ay pwedeng ipakansela ng manedsment ang rehistro ng  unyon sa kadahilanang magkahalong rank and file employees at supervisory employees ang kanyang mga kasapi.

Ngunit ngayon, pagkatapos  amyendahan ang ating Labor Code nitong 2007, hindi na maaring gawin ng manedsment ito. Ibig sabihin, bawal pa ring pagsamahin ang mga superbisor at pangkaraniwang manggagawa sa isang unyon. Kung gusto ng  manggagawang rank and file na magkaroon ng mga unyon, kelangan sila lang ang miyembro. Hindi pwedeng sumali ang mga supervisor. Kung gusto ng mga supervisor na magtayo ng isang unyon, kailangang  sila-sila lang ang  miyembro. Hindi pwedeng sumali ang mga empleyadong rank and file.

Paano kung sa isang unyon para sa rank and file ay may nahalong mga supervisor? Ang gagawin ng Department of  Labor and Employment dito ay ihiwalay lamang ang mga  superbisor na ito sa unyon ng rank and file.  Ngunit hindi na ito magiging batayan upang kanselahin ang rehistro ng unyon.

Ganito ang nangyari kailan lang  sa kasong “Samahang Manggagawa sa Charter Chemical Solidarity of Unions in the Philippines for Empowerment and Reforms (SMCC-Super) vs. Charter Chemical and Coating Corporation”  (G.R. No. 1) 69717 na hinatulan ng Korte Suprema nito lamang  Marso 16, 2011.

Sa nasabing kaso, ang rank and file employees ng  Charter Chemical and Coating Company ang nagtayo ng isang unyon. Kaugnay nito, nagsampa sila ng petisyon sa Department of Labor and Employment  para magsagawa ng certification election sa kompanya.

Nilabanan ito ng kompanya sa pamagitan ng paghain ng Motion to Dismiss. Ang dahilan? May 12 daw na superbisor  na nakasama sa unyon bagama’t unyon ito ng mga rank and file , kaya dapat daw na i-dismiss ang  naturang petisyon.

Kinatigan ng Med-Arbiter ang kompanya at dinismis ang petisyon ng unyon. Ayon sa Med-Arbiter, may mga kasapi ang unyon na mga supervisory employees at sa ilalim ng Article 125 ng Labor Code, hindi ito pinapayagan.

Nag-apela sa Department of Labor and Employment (DoLE) ang unyon. Noong una, binasura ng DOLE ang apela at kinatigan nito ang kompanya. Pero nang magsampa ng Motion for Reconsideration ang unyon, nagbago ang  tayo ng DOLE at binaligtad nito ang dating desisyon. Sa madaling sabi, inutos ng DoLE na legal ang  rehistro unyon at  dapat nang magsagawa ng certification election sa kompanya.

Dinala ng kompanya sa Court of Appeals (CA) ang kaso. Dito, muling binaligtad ng CA ang desisyon. Hindi raw pwede ang hinihinging certification election ng unyon dahil sa pinagbabawal ng batas ang isang unyon na magkasama sa kasapian ang supervisory at rank and file employees.

Napilitang dalhin ng unyon ang kaso sa Korte Suprema.

Nilinaw ng Korte Suprema na talagang pinagbabawal ng batas na pagsamahin sa isang unyon ang mga superbisor at mga rank and file. Kung sakaling  para sa rank and file ang unyon, dapat ang kasapian ay panay rank and file lang. Kung sakaling para sa  mga superbisor ang unyon, dapat pawang  superbisor ang mga kasapi nito. Hindi maaring pagsamahin ang magkaibang uri ng empleyadong ito sa isang unyon.

Ngunit hindi maaring patanggalan ng rehistro ang unyon dahil lamang nahaluan ng ibang klaseng manggagawa ang kasapian nito, sabi ng Korte Suprema. Kung sakaling mangyari ito, ang maaring gawin ay paalisin lamang ang mga superbisor  sa pagiging kasapi ng unyon. Ito ay magagawa sa “inclusion-exclusion proceedings’ na ginagawa bago magdaos ng certification election. Bago magdaos ng eleksiyon, aalamin muna ng Med-Arbiter kung sino ang mga manggagawa na hindi nararapat na sumali sa unyon at sila ay paaalisin sa unyon at hindi pasasalihin sa botohan. Ngunit wala itong epekto sa rehistro ng unyon at hindi maaring ipakansela ang rehistro nito dahil lamang sa nangyaring nahaluan ang kanyang kasapian.

Ano ang dahilan nito? Syempre, ang pagkakamali ng iilan ay hindi dapat pagdusahan ng lahat sabi ng Korte Suprema. Maaaring nagkamali lamang ang ilang pinuno ng unyon kung kaya nila tinanggap ang mga superbisor bilang kasapi. Para panagutin ang buong unyon sa pamagitan ng pagkansela ng rehistro nito ay hindi makatarungan. Isa pa, sa ilalim ng RA 9481 ay tahasang sinasabi na ang magkahalong kasapian ay hindi na maaring gamiting batayan para ipakansela ang rehistro ng unyon.

Panalo  sa kaso ang unyon at inutos ng Korte Suprema ang pagdaos ng certification election na hinihingi nito.